Radyasyon etkileri, maddenin en küçük yapı taşı olan atomdan ileri gelir. Atom, proton ve nötronlardan meydana gelen bir çekirdek ve çekirdeğin etrafında dönen elektronlardan oluşur. Eğer herhangi bir maddenin atom çekirdeğindeki nötron sayısı proton sayısından fazla ise çekirdekte istikrarsızlık meydana gelir ve fazla nötronlar parçalanır. Bu parçalanma sırasında alfa, beta, gama adı verilen ve çıplak gözle görülemeyen ışınlar yayılır. Bu ışınlara "radyasyon" denir.

Maalesef son zamanlarda doğal ya da teknolojik gelişmeler sonucu üretilen birçok cihaz radyasyon yaymaktadır. Radyasyon yayan bu maddelere "ışın etkin madde" denir. Biz farkında olmadan organlarımız ve dokularımız sık sık bu radyasyonla etkileşime girmektedir. Bu etkileşim bazen gözle görülür durumlarda varken, bazen de hiç haberimiz olmadan vücudumuzu etkileyebilir. Radyasyon, dalga, elektron veya foton adı verilen enerji paketleri ile yayılan enerjidir ve her daim doğada var olan, birlikte yaşadığımız bir olgudur. Radyo ve televizyon iletişimini mümkün kılan radyo dalgaları, endüstride kullanılan x-ışınları ve güneş ışınları gündelik hayatımızda alışmış olduğumuz radyasyon çeşitleridir. Radyasyon ilk çağlardan beri vardır fakat insanlığın radyasyonu keşfetmesi 1896'da Fransız fizikçi Henri Becquerel'in uranyum tuzunun ışınlar yaydığını fark etmesiyle gerçekleşmiştir. Teknolojinin ve endüstrinin gelişmesiyle de uranyum elementi kullanılmaya başlanmış ve radyasyonun etkileri gitgide artmıştır.

Radyasyonun insan sağlığı üzerinde yaratabileceği etkiler uzun zamandır bilinmektedir. Bu etkilerin bazıları:

Hatta çok büyük miktarlarda radyasyon dozuna maruz kalınması halinde ani ölümler bile görülebilir.

Çok yüksek dozlarda radyasyon, birkaç saat veya birkaç hafta içinde sağlık üzerinde zararlı etkiler yaratabilir. Bu tür etkiler, radyasyona maruz kalınmasından kısa bir süre sonra görüldüğü için "Erken Etkiler" olarak adlandırılır. Erken etkiler, bunaltıcı olabilen radyasyon yanıkları ve radyasyon hastalıklarıdır. Bir veya iki gün içinde toplam 6 Sv doza maruz kalan gözlerde de bazı hasarlar meydana gelebilir. Bu dozda, göz lensleri berraklığını kaybeder ve bulanıklaşmaya başlar. Bu durum "katarakt" olarak adlandırılır. Vücudun herhangi bir yerinde bir defada alınan doz 10 Sv'i aştığında, 2. derece yanıkların sonuçlarına benzeyen önemli doku hasarları meydana gelir.

Radyasyon yanıkları ve hastalıklarına sebep olacak kadar yüksek dozlarda ışınlamalara maruz kalma olayları nadiren görülmektedir. Ülkemizde de bugüne kadar önemli bir yaralanma veya ölümle sonuçlanan herhangi bir olay görülmemekle beraber bilinçsizlik ve ihmal sonucu olan kazalarda birkaç küçük radyasyon yanığı vakası tespit edilmiştir. Ne var ki, düşük dozların etkileri yıllar sonra ortaya çıkabilir. Bu etkiler, ışınlamaya maruz kalan kişinin kansere yakalanması veya çocuklarında genetik bozukluklar şeklinde kendini gösterir. Radyasyonun etkileri zamanla ortaya çıkmaktadır. Geçmişte yapılmış olan nükleer silah denemelerinden dolayı ışın etkin maddelerle yüklü toz bulutları, atmosferin yüksek tabakalarına ve stratosfere yerleşerek, ışın etkin yağışlar şeklinde yavaş yavaş yeryüzüne iner ve çevrenin, özellikle yüzeysel suların kirlenmesine sebep olur. Radyasyonun çevreye zararları sınır tanımaksızın yayılmakta ve kilometrelerce öteye etki etmektedir. En basit örnekle, Ukrayna'daki Çernobil kazası sadece Ukrayna'da meydana gelen bir talihsiz kaza olarak kalmamış, birçok bölgeyi olduğu gibi Karadeniz bölgesini de etkilemiştir.