Radyasyon Türleri ve Zararları
22 Temmuz 2024

Radyasyon Türleri ve Zararları

Radyasyon ve Tanımı

Radyasyon, diğer adıyla ışınım, parçacıklar halinde ya da elektromanyetik dalgalar şeklindeki enerji yayımını ifade eder. Radyoaktif maddelerin çevreye alfa, beta ve gama gibi ışınlar yayması ya da uzaya yayılmış elektromanyetik ışınım oluşturan unsurların hepsi radyasyon olarak tanımlanır. Bir maddenin atom çekirdeğinde bulunan nötronların miktarı, proton miktarına göre fazla olursa, bu durum kararsız bir yapı sergiler ve çekirdekte bulunan nötronlar alfa, beta ve gama gibi ışınlar yayarak parçalanır. Bu şekilde etrafına ışın saçarak parçalanan maddeler radyoaktif madde olarak tanımlanır.

Radyasyonun Kaynakları

Günümüzdeki teknolojik gelişmeler nedeniyle üretilmiş olan birçok cihaz radyasyon yayar. Bu durumda, farkında olmadan dokularımız ve organlarımız radyasyondan etkilenir. Nadiren bu etkileşim gözle görünür olabilir. Endüstride kullanılan X ışınları, iletişimde kullanılan radyo dalgaları ve güneş ışınları günlük yaşamda insanları etkileyen radyasyon türleridir. Tarih boyunca var olan radyasyon, ilk defa 1896 yılında Fransız fizikçi Henri Becquerel tarafından keşfedilmiştir.

Radyasyon Türleri

İyonlaştırıcı Radyasyon

İyonlaştırıcı radyasyon, girdikleri ortamda iyonları ayrıştıran radyasyon türüdür ve iki türde olur:
  • Elektromanyetik Radyasyon: Bunlar gama ve X ışınlarıdır. Dalga boyları küçük olmasına rağmen enerjileri yüksektir. Gama ışınlarında manyetik alanda sapma olmadığından belirli bir elektrik yükü taşımazlar. X ışınları ise hızlandırılan yüksek atom numaralı elektronların hedef atomların çekirdeklerine yaklaşmaları sırasında yavaşlamaları sonucunda oluşur.
  • Parçacıklı Radyasyon: Bunlar alfa ve beta ışınlarından oluşur. Bu ışınlar atomun çekirdeğinde meydana gelen radyoaktif ışınlardır ve belirli bir kütleye sahiptirler.
  • Serbest Nötronlar: Radyasyonla oluşmuş olan yüksüz parçacıklardır. Bu nedenle her maddeye kolayca girerler. Doğrudan iyonlaştırıcı etkileri yoktur. Girdikleri maddelerdeki nötronlarla etkileşime girerek alfa, beta ve gama ışınları meydana getirirler.

İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon

  • Optik Radyasyon: Bunlar ultraviyole ışınlardır ve temel kaynağı güneş ışınlarıdır. Güneş tam doğduğunda bol miktarda ultraviyole ışın yayar. Bu ışınlardan beyaz elbise giyilerek korunmak mümkündür. Bazı durumlarda yansıma yoluyla da etkili olabilir. Bu ışınlar derinlere inmediğinden genellikle cilt ve gözleri etkiler.
  • Elektromanyetik Radyasyon (EMR): Mobil ve cep telefonları, radyo dalgaları, mikrodalgalar, bilgisayarlar ve trafolar gibi cihazlar bu gruba dâhildir.

Radyasyonun Zararları

Radyasyon, hücredeki genetik materyal olan DNA'yı parçalayacak miktarda enerji taşır. Bu nedenle DNA parçalanır ve hücreler ölür. Bu, dokuların zarar görmesine ve sonuçta kansere neden olabilir. Doğaya gelişigüzel yayılan radyoaktif maddeler insanların, bitki ve hayvanların sağlığını olumsuz etkiler. Dolayısıyla çevre ve ekolojik dengeyi bozar. Canlılarda genetik değişimlere neden olurken, vücutta alıcı değişimler yapabilir. Gelişme çağındakilerde genellikle görme bozukluğu ve katarakt gibi sorunların görülmesine neden olabilir. Radyasyonun olumsuz etkileri zaman içinde belirgin hale gelir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Mr Da Radyasyon Var mı?

Mr Da Radyasyon Var mı?

Popüler İçerikler

İlginizi Çekebilir

Radyasyon Birimi

Radyasyon Birimi

Emar Radyasyon

Emar Radyasyon

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Hamilelikte Radyasyon Korunma Yolları

Hamilelikte Radyasyon Korunma Yolları

Radyasyon Nedir Zararları Nelerdir?

Radyasyon Nedir Zararları Nelerdir?

Radyasyonun Etkileri ve Zararları

Radyasyonun Etkileri ve Zararları

Radyasyonun Bebeğe Zararları

Radyasyonun Bebeğe Zararları

Radyasyon Zararları ve Korunma Yolları

Radyasyon Zararları ve Korunma Yolları

Güncel

İyonlaştırıcı Radyasyon Nedir?

İyonlaştırıcı Radyasyon Nedir?

Radyoterapi Radyasyon Yayar mı?

Radyoterapi Radyasyon Yayar mı?

Radyasyon Türleri ve Zararları

Radyasyon Türleri ve Zararları

Radyasyon Etkileri Biyolojik Etkileri

Radyasyon Etkileri Biyolojik Etkileri

Bilgisayar Radyasyon

Bilgisayar Radyasyon

Radyasyon Çeşitleri Nelerdir?

Radyasyon Çeşitleri Nelerdir?

Radyasyondan Korunma Yolları

Radyasyondan Korunma Yolları